Δίκαιο του Καταναλωτή
Στην Ελλάδα, ο Ν. 2251/1994 και ο ν. 4933/2022 (ο οποίος τον τροποποίησε), ο οποίος παρέχει το πλέγμα των διατάξεων προστασίας καταναλωτών, αποτελεί το βασικό νόμο σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών. Ο νόμος αυτός ενσωματώνει στην ελληνική νομοθεσία το δίκαιο του καταναλωτή της Ε.Ε. Στο άρθρο 1, παράγραφος 1 ορίζεται: «Τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των καταναλωτών τελούν υπό την προστασία του Κράτους». Σκοπός αυτού του νόμου είναι:
- η προάσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών,
- η προστασία της υγείας, της ασφάλειας και των οικονομικών συμφερόντων των καταναλωτών,
- η προαγωγή της πληροφόρησης και της επιμόρφωσης των καταναλωτών, ώστε να επηρεάζουν σε όφελός τους τις εξελίξεις στην αγορά, 5
- η υποστήριξη της οργάνωσης των καταναλωτών σε ενώσεις και της ακρόασης αυτών σε θέματα που τους αφορούν,
- η διαμόρφωση υγιούς καταναλωτικής συνείδησης και προτύπων ορθής καταναλωτικής συμπεριφοράς.
Οι διατάξεις του 2251/1994 εφαρμόζονται σε κάθε προμηθευτή, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, οποιασδήποτε μορφής, του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.
Ειδικότερα, εφαρμόζονται στους εξής τομείς:
- σε συμβάσεις που περιέχουν γενικούς όρους συναλλαγών,
- σε συμβάσεις πώλησης καταναλωτικών αγαθών και εγγυήσεων,
- στη διαφήμιση,
- σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων,
- σε συμβάσεις πώλησης καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών από απόσταση
Περαιτέρω, το Δίκαιο Καταναλωτή αποτελείται από πολλούς και διαφορετικούς κανόνες. Αυτοί οι κανόνες βοηθούν τους καταναλωτές να κάνουν σωστές και καλά πληροφορημένες επιλογές. Επιτρέπουν να αυξάνεται η εμπιστοσύνη των καταναλωτών ,στην αγορά και να αποφεύγονται διαφωνίες και διαφορές ανάμεσα στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις ή ακόμη και κυρώσεις.
Η εφαρμογή του Δικαίου του Καταναλωτή δε μπορεί να περιοριστεί, ούτε να εξαιρεθεί οποιαδήποτε επιχείρηση από την εφαρμογή του. Σύμφωνα με το δίκαιο αυτό, «καταναλωτής είναι το φυσικό πρόσωπο που αγοράζει ένα προϊόν, που δε θα το χρησιμοποιήσει, για επαγγελματικό σκοπό, αλλά μόνο για προσωπικό σκοπό». Το Δίκαιο του Καταναλωτή προβλέπει:
- Το Δικαίωμα στην ενημέρωση
- Το Δικαίωμα στην ασφάλεια
- Το Δικαίωμα στην αγορά προϊόντων που λειτουργούν και ανταποκρίνονται στις ανάγκες - εγγυήσεις
- Το Δικαίωμα στην υπαναχώρηση
- Το Δικαίωμα στην αποζημίωση
- Το Δικαίωμα στην προστασία από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές
- Το Δικαίωμα στην προστασία από καταχρηστικούς όρους στις συμβάσεις
- Το δικαίωμα σε ένα υγιεινό περιβάλλον
- Το δικαίωμα στην εκπροσώπηση